Arbitraż w Polsce
Konferencja Warszawskie Dni Arbitrażu i Mediacji zwróciła uwagę na zagadnienie arbitrażu i mediacji w Polsce. Wydarzenie miało charakter międzynarodowy, prowadzone było w języku angielskim, jednak fakt, że odbyło się w naszym kraju nie był przypadkowy, otóż Polska jest często przedstawiana jako centrum arbitrażowe w Europie Środkowo-Wschodniej. Spójrzmy jak się ma to w praktyce?
Dlaczego arbitraż?
Zaletami arbitrażu są przewidywalne z góry koszty, jednoinstancyjność i szybkość postępowania. Rozprawy odbywają się w kameralnej atmosferze. Arbitraż jest dyskretny, postępowanie poufne, gwarantuje też poszanowanie interesów obu stron i tajemnic handlowych. Arbitrzy rozumieją biznes lepiej, niż sędziowie państwowi. Mogą być wybrani do sprawy stosownie do swojej specjalizacji i doświadczenia.
Skąd popularność arbitrażu w Polsce?
Sąd arbitrażowy jest coraz częściej brany pod uwagę w przypadku sporów, z powodu swojej międzynarodowej skuteczności wyroku sądu arbitrażowego, jest to efekt akceptacji przez państwa konwencji nowojorskiej o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych wyroków arbitrażowych. Oznacza to, że wydany w Polsce wyrok zasądzający na rzecz polskiego przedsiębiorcy od jego zagranicznego partnera będzie wykonalny po nadaniu mu klauzuli wykonalności przez sąd zagraniczny, a przesłanki stwierdzenia wykonalności wyroku zagranicznego sądu polubownego będą zagranicą analogiczne jak w Polsce. Słowem, przebieg procesu, jak i sam wyrok w przypadku sporu pomiędzy przedsiębiorcami jest bardziej efektywny i adekwatny niż postępowanie przed sądem powszechnym.
Inną przyczyną coraz częstszego korzystania z sądu arbitrażowego, w przypadku spraw międzynarodowych, jest wydana przez Sąd Arbitrażowy przy KIG publikacja w języku angielskim przedstawiająca informacje o strukturze arbitrażu i procedurze arbitrażowej w Polsce. Jest to dokument skierowany do zagranicznych przedsiębiorców oraz do zagranicznych właścicieli polskich spółek.
Polski arbitraż w liczbach
Rocznie w arbitrażu krajowym i międzynarodowym rozstrzygane jest ponad 200 spraw z udziałem polskich podmiotów. W Polsce funkcjonuje 30 międzynarodowych firm prawniczych oraz kilkadziesiąt dużych i średnich lokalnych kancelarii prawnych zajmujących się arbitrażem. Ponadto funkcjonuje Polskie Stowarzyszenie Sądownictwa Polubownego, które reprezentuje środowisko praktyków arbitrażu.
W naszym kraju funkcjonują stałe sądy polubowne. Najstarszym i największym jest Sąd Arbitrażowy, działający przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie. Jest to najstarszy polski stały sąd arbitrażowy w Polsce. Co roku przed Sądem Arbitrażowym przy Krajowej Izie Gospodarczej wszczynanych jest ponad 150 spraw.
Ponadto od 2005 roku funkcjonuje Sąd Arbitrażowy przy Konfederacji Lewiatan, ten z kolei rozpoznaje ponad 50 spraw rocznie. Obecnie w Polsce jest ponad 20 stałych sądów arbitrażowych.
Ponadto prowadząc firmę w Polsce skorzystać można z rozstrzygnięć zagranicznych sądów polubownych, w szczególności Sądu Arbitrażowego przy Międzynarodowej Izbie Handlowej w Paryżu (ICC), Instytutu Arbitrażowego przy Sztokholmskiej Izbie Handlowej (SCC) oraz Wiedeńskiego Centrum Międzynarodowego Arbitrażu (VIAC).
Za korzystaniem z arbitrażu w Polsce przemawia w dużej mierze jego skuteczność, historia, duża ilość instytucji tym się zajmujących, ale również możliwość nieskomplikowanego proceduralnie arbitrażu z partnerem zagranicznym.