Alternatywne sposoby rozwiązywania sporów
Mediacja i arbitraż to nie jedyne możliwe do przeprowadzenia alternatywne dla sądowego sposoby rozwiązywania sporów. Prawdą jest, że prawo przewiduje jedynie dwa wyżej wymienione, jednak dążąc do zażegnania sporu warto spróbować skorzystać z innych rozwiązań. Jakich?
Negocjacje
Najczęściej wykorzystywaną alternatywą dla arbitrażu i mediacji jest negocjacja. Jest to proces, który polega na komunikacji między stronami. Strony prezentują wzajemnie propozycje rozwiązania konfliktu, uzasadniając je. Po czym prowadzone są rozmowy, aż do momentu osiągnięcia rezultatu, który zadowala obie strony. Negocjacje mogą odbywać się w siedzibie jednej ze stron, lub w miejscu neutralnym. Negocjacje mogą być prowadzone z udziałem osób trzecich. Skutek ugody zwykle zawierany jest w umowie lub oświadczeniu stron.
A może facyliacja?
Facyliacja nie jest metodą znaną powszechnie w Polsce. Jest ona jednak przydatna w przypadku sporów, które mają więcej niż dwie strony. Są to wielostronne negocjacje, które prowadzone są przez facyliatora, czyli moderatora. Facyliator powinien dążyć do znalezienia rozwiązania, które zadowala wszystkie strony sporu. Wynik facyliacji również może być zawarty w formie umowy lub oświadczenia wszystkich stron.
Wczesna obiektywna ocena sprawy
Wartą do rozpatrzenia metodą w przypadku sporu jest wczesna obiektywna ocena sprawy. Polega ona na przekazaniu sprawy, we wczesnym stadium do oceny niezależnemu ekspertowi.
Ekspert w wyniku swoich działań przygotowuje opinie dotyczącą istoty i charakteru sporu, sposobów jego rozwiązania, a czasem prawdopodobnego przebiegu oraz wyniku postępowania sądowego, którą przedstawia sądowi. Ten z kolei, na podstawie otrzymanych wniosków wydaje opinie czy może być w danym przypadku zastosowana ugoda, czy też nie.
Miniproces
Miniproces to pozorowana rozprawa sądowa. Kadra zarządcza stron sporu oraz neutralny doradca tworzą zespół orzekający, który administruje procesem. Powołani są prawnicy, którzy reprezentują strony, przekazując swoje argumenty. Proces opiera się na przekazaniu głównych argumentów i dowodów. W przypadku, gdy strony nie mogą dojść do porozumienia, doradca może zostać poproszony o wydanie rekomendacji, jest ona jednak niewiążąca.
Rozwiązywanie sporów przez Internet
Możemy także wyróżnić metodę rozwiązywania sporów drogą Internetową, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. W ten sposób można rozwiązywać m.in. spory związane z domenami internetowymi, czy też elektronicznymi transakcjami handlowymi. Warto zaznaczyć, że wykorzystuje się coraz częściej tę metodę do rozstrzygania spraw niezwiązanych przedmiotowo z siecią Internet. Jest to metoda, której wielkimi zaletami są szybkość i sprawność przeprowadzania procesu. Ponadto, dzięki temu że strony nie przebywają w jednym pomieszczeniu, łatwiej dystansować im się do sprawy i ograniczone jest oddziaływanie emocji.
Jako wady takich rozwiązań podaje się mniejsze zaufanie do informacji otrzymanych on-line, brak komunikacji niewerbalnej, nie widzimy gestów, czy mowy ciała rozmówcy.
W ciągu ostatnich lat wytworzono wiele metod koncyliacyjnych rozwiązywania sporów. Jak widać arbitraż i mediacja, chociaż najbardziej popularne, nie są jedynymi alternatywami do rozpraw na sali sądowej. Chcąc załatwić sprawę sporną warto zastanowić się nad wymienionymi alternatywami, możemy zaoszczędzić czas, ale i pieniądze.